• Logowanie
• Rejestracja
• Kontakt
• O nas

Jeż europejski

Łac: Erinaceus europaeus

      Jeż zachodni to gatunek ssaka łożyskowego z rzędu Erinaceomorpha, tradycyjnie zaliczany do owadożernych. Jeż europejski zamieszkuje zazwyczaj widne lasy z bogatym podszyciem, zarośla, obrzeża obszarów zabudowanych, również parki miejskie oraz ogrody. Wiele jeży ginie na drogach, ponieważ chętnie przebywają one na obrzeżach wsi oraz małych miasteczek, gdzie znajdują pożywienie, a także wykorzystują różne kryjówki do przezimowania. W odróżnieniu od innych, mniejszych gatunków jeży występujących w cieplejszych klimatach, jeż europejski może hibernować podczas zimy.

      Jeż europejski prowadzi nocny tryb życia. Jeżeli jest zaniepokojony lub wyczuwa niebezpieczeństwo zwija się w kulkę, broniąc się przed drapieżnikami dzięki kolcom, podczas próby dotknięcia, jeż zaczyna się trząść, dzięki temu jest wstanie ugodzić kolcami drapieżnika.

      Jeże aktywne są w czasie sezonu wegetacyjnego, zapadając w niekorzystnej dla nich porze roku w sen zimowy. Zaczynają się do niego przygotowywać, gdy temperatura otoczenia spada w przeciągu kilku dni poniżej 10 °C. Większość procesów fizjologicznych w ich organizmie ulega wtedy spowolnieniu. Ciepłota ich ciała dość długo obniża się, aż osiągnie około 5-6 °C. Jest ona regulowana, że przy znacznych spadkach temperatury zewnętrznej wzmagają się odpowiednie procesy przemiany materii, które utrzymują je na stałym poziomie. Tak zwany "automatyczny regulator temperatury" wyrównuje straty ciepła przez jeża oraz nie dopuszcza, by ciepłota jego ciała spadła poniżej punktu zamarzania tkanek, co wówczas spowodowałoby jego śmierć. W odpowiedniej kryjówce zimowej jeże nie mają z tym większych problemów. Śpią w gnieździe przygotowanym w liściastej ściółce, zwinięte w ciasną kulę, którą z trudem można otworzyć. Na kryjówkę wybierają najczęściej stertę liści lub pryzmę kompostu.

      Budzą się wiosną, gdy temperatura powietrza podniesie się do około 15 °C. Czasami nagły wzrost temperatury zimą myli je i wyrywa ze snu. Może to być bardzo poważne, gdyż jeże tracą wtedy zasoby energetyczne, które mogą się okazać niezbędne dla przetrwania przedłużającego się okresu zimowego.

      Razem ze wzrostem temperatury w marcu albo kwietniu serce jeża zaczyna bić żywiej. Wzrasta liczba oddechów i wkrótce zwierzę osiąga zwykłą ciepłotę ciała, która wynosi od 35 do 37 °C. Wykorzystywana jest do tego pozostała część tkanki tłuszczowej, odłożonej w okresie poprzedzającym zimowanie. Po przebudzeniu jeż bardzo intensywnie żeruje oraz dużo pije, starając się wyrównać spowodowane wielomiesięcznym postem ubytki masy ciała.

      Jeże mają słabo rozwinięty terytorializm, po mimo tego że wcześniej sądzono, iż zasiedlają ściśle określone terytoria. Nie kłóci się z sąsiadami o pokarm, ale jedynie o gotową do rozrodu samicę. Walka ta polega na przepychaniu się oraz pewnego rodzaju uderzeń "bokserskich", ma na celu wypędzenie przybysza.

      Podczas wiosny i lata jeże zachowują "linię- sylwetkę", jednak późną jesienią bardzo intensywnie żerują i przybierają na wadze. Ogromna ilość pobieranego pokarmu ma na celu nie tylko pokrycie bieżących potrzeb energetycznych, lecz przede wszystkim zgromadzenie podskórnych zapasów tłuszczu. Masa ciała jeża wzrasta bardzo szybko. Dorosły jeż waży przeciętnie około 1 kg, ale jego masa ze zgromadzonym jesienią tłuszczem dochodzi nawet do1,9 kg. W ciągu jednej nocy jeż może zjeść do 150 g mięsa oraz wypić około 50 g wody. Pod koniec września bądź października dobrze odżywiony jeż szuka zimowej kryjówki.

Galeria zdjęć 

Informacje hodowlane 

WYSTĘPOWANIE
      Zamieszkuje tereny o klimacie umiarkowanym od zachodniej Europy po zachodnią Polskę, Skandynawię i północno-zachodni obszar europejskiej części Rosji.

WYGLĄD
      Jeż europejski ma długość około 35 cm. Długość ogona około 4 - 5 cm. Masa ciała wacha się między 400 a 1900 g. Jeż posiada charakterystyczna okrywę z kolców, powstałych z przekształconych włosów. Każdy z jeży pokryty jest ok. 5000 kolców.

      Kolce te są prążkowane naprzemiennie w kolorze białym i czarnym. U młodych jeży zaraz po urodzeniu kolce są miękkie, mają biały kolor i ukryte są pod skórą. Następnie wraz z wiekiem twardnieją oraz stają się ciemniejsze. Jeże występujące w Europie Zachodniej mają stronę brzuszną pokrytą brązowymi widocznymi włosami, jeże z Europy Wschodniej natomiast białymi. Jeże posiadają silny podskórny mięsień okrężny, który umożliwia zwijanie się w kulę i pionowe ustawienie kolców, co w znacznym stopniu zabezpiecza je przed wrogami. Wydłużony pysk jest wyposażony w ostre zęby, za pomocą których ten ssak radzi sobie nie tylko z dżdżownicami, ale również zagryza węże. Oczy jeża są małe oraz wypukłe, część twarzową posiada w kształcie stożka zakończonego zawsze wilgotnym nosem stanowiącym narząd dotyku.

      Bardzo podobnym do jeża europejskiego jest gatunek północnoafrykańskiego jeża Atelerix algirus. Gatunek ten różni się jednak wyraźnym przedziałkiem w okrywie kolcowej na głowie, jaśniejszym ubarwieniem i bardziej krępą sylwetką.

ROZRÓD
      W ciągu roku samica jeża rodzi dwukrotnie do 7 młodych. Ciąża trwa około 2 miesiące. Dobieranie się w pary odbywa się od marca do czerwca. Samce szukają samic, które początkowo usiłują uniknąć spotkania. Samice odejmują próby ucieczki, jednak samce nie dają za wygraną tak łatwo. Początkowo samica odpędza zbliżającego się od tyłu samca, lecz wkrótce para zaczyna biegać wkoło. Mogą tak biegać godzinami.

      Kiedy dochodzi do kopulacji, samica układa kolce płasko na grzbiecie i przyciska swoje ciało do ziemi. Jeszcze jakiś czas temu panował błędny pogląd, że jeże z uwagi na kolce kopulują leżąc na grzbiecie. W rzeczywistości tak nie jest. Nie występują również żadne problemy z rodzeniem się młodych, ponieważ ich kolczasta okrywa jest bardzo miękka.

      Młode przychodzą na świat ślepe. Oczy otwierają dopiero po upływie 2 tygodni. Wtedy ich początkowo białe kolce ciemnieją i zaczynają twardnieć. Młodymi jeżykami opiekuje się tylko i wyłącznie matka. Kontakt z matką w czasie pierwszych wycieczek młode utrzymują wydając wysokie, świergotliwe dźwięki. Jeśli młode urodzą się zbyt późno, to niestety nie są w stanie osiągnąć masy ciała niezbędnej do przeżycia okresu zimowego. Masa ta wynosi przeciętnie 700 g, ale w dużym stopniu zależy od czasu trwania zimy oraz panujących wtedy temperatur powietrza. Młode osiągają samodzielność po upływie 6 tygodni.

      Bardzo wysoka płodność jeży zapewnia im przetrwanie, również w tych okresach, kiedy nagłe nawroty zimy uniemożliwiają niektórym osobnikom przeżycie. Wydaje się, że śmiertelność wśród młodych ma mniejsze znaczenie dla ciągłości populacji niż znaczne straty na trasach komunikacyjnych. Jeż dożywa zazwyczaj wieku 10 lat.

POŻYWIENIE
      Jeże zjadają głównie ślimaki, dżdżownice (pierścienice), szarańczaki, jaszczurki, węże, chrząszcze oraz inne owady, czasami żaby, małe gryzonie, jaja i pisklęta ptaków, a czasami padlina i owoce opadłe z drzew. Głównym składnikiem pokarmu z uwagi na masowe występowanie oraz łatwość zdobycia są dżdżownice.

Filmy 

Samica z mlodymi

Jeż europejski

Sposoby zwalczania 

OCHRONA
      Jeż europejski na całym terenie w Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej. Zalecana jest także dla niego ochrona czynna.

Komentarze (2)

:( | ja  |  2016-12-18, 17:55:44
liczyłem na coś wiecej

Jeż:) | ja  |  2014-11-09, 13:44:05
Bardzo ładne i fajne filmy.POLECAM.

Dodaj komentarz

Autor:

Temat:

Treść:

Zarejestruj się, jeśli chcesz być powiadamiany o odpowiedziach.

Zabespieczenie antyspamowe, przepisz liczbę: 13 ->

Copyright © drapiezniki.pl | 2024

Start  |  O nas  |  Kontakt  |  Regulamin