• Logowanie
• Rejestracja
• Kontakt
• O nas

Soból (Martes zibellina)

Łac: Martes zibellina

     Soból należy do gatunku drapieżnego ssaka z rodziny łasicowatych. Soból jest aktywny w dzień i w nocy, poluje na drobne ssaki i ptaki, żywi się także owadami, jagodami i nasionami. Gniazdo zakłada w wykrotach, szczelinach oraz dziuplach. Futro sobola wykorzystywane jest do produkcji pędzli używanych w malarstwie artystycznym.

Galeria zdjęć 

Informacje hodowlane 

WYSTĘPOWANIE
     Zamieszkuje górzyste lasy Azji od Uralu po Kamczatkę, północnych Chin, Półwyspu Koreańskiego, w Federacji Rosyjskiej hodowany, w fermach dla cennego futra. Jeszcze w wiekach średnich masowo występował w północnej części Europy po północno-wschodnią Polski. Polowano na niego dla cennego, gęstego futra.

WYGLĄD
     Długość ciała soboli wynosi do 60 cm. Posiada on gęste futro, jedwabiste, o zmiennym ubarwieniu, od żółtawo-brązowego do bardzo ciemnego. Waga żywa soboli ulega w ciągu roku ciągłym zmianom. Najniższa jest ona w okresie od listopada do stycznia, najwyższa w sierpniu. Samce tego gatunku są na ogół o około 10-15% cięższe niż samice. Zmienność wielkości soboli żyjących na wolności ma charakter wyraźnie regionalny, najmniejsze są sobole znad Amuru, największe uralskie. Sobole linieją dwa razy w ciągu roku. Do końca maja formuje się letnia okrywa młodych, która od sierpnia do listopada zmienia się na futro zimowe. W listopadzie i w grudniu futro soboli dojrzewa i wówczas można przeprowadzić ich ubój na skórki.

HODOWLA
     Dużą trudność w rozwoju hodowli soboli sprawia późne dojrzewanie tych zwierząt. Nie dają one pierwszego miotu przed ukończeniem 2 lat. W miocie tylko wyjątkowo bywa więcej niż troje szczeniąt. Sobole są długowieczne w porównaniu z innymi zwierzętami futerkowymi chowanymi w fermach. Sztuki rozpłodowe dożywają w klatkach 12 - 15 lat, dając w tym czasie po 8 - 11 miotów.

     Pierwsze próby klatkowego chowu soboli oraz kun podejmowano już w ubiegłym stuleciu w Niemczech, Stanach zjednoczonych Ameryki Północnej oraz w Kanadzie.      Do niedawna budowano klatki naziemne, teraz dla soboli przeznacza się klatki które maja podwyższone podłogi siatkowe. Klatki dla soboli są dwóch typów:

dla dorosłych zwierząt o powierzchni od 3 X 1 do 4 X 1,5 m

dla młodych zwierząt mniej więcej o połowę mniejsze
Wysokość klatek powinna wynosić 80 -90 cm, a na ich ścianach umieszcza się półeczki, po których biegają zwierzęta przyzwyczajone do nadrzewnego trybu życia.

     Klatki soboli ustawia się szeregami, jedną obok drugiej, przykrywając ich tylną część, z którą połączona jest budka mieszkalna, wspólnym dachem. Klatki dla zwierząt przeznaczonych do uboju na skórki najlepiej jest ustawiać w otwartej szopie, której dach zacienia je i chroni futerka przed wypłowieniem. Dla zwierząt rozpłodowych taki sposób ustawienia kletek byłby nieodpowiedni, gdyż zaciemnienie mogłoby wpłynąć niekorzystnie na przebieg ich cyklów płciowych. Klatki przeznaczone dla soboli obijamy siatką z 1,5 - 2,0 mm drutu o oczkach 20 x 20 lub 25 x 25 mm. Drewniana budka gniazdowa dzieli się na dwie części:

sionkę o wymiarach 70 X 35 cm

kwadratowe gniazdo o powierzchni 70 X 70 cm


     Do gniazda wstawia się sześcienny kotnik 30 X 30 X 30 cm. Budkę gniazdowa powinien przykrywać podnoszony dach, opadający ku tyłowi. W związku z tym ściana przednia budki, przylegającej do klatki, powinna mieć około 60 cm, tylna sianka 45 - 50 cm. Otwory oraz kanały łączące klatkę z budką powinny mieć średnio 15 cm.

     Typowe choroby soboli to: choroby infekcyjne: zapalenie mózgu, paratyfus (salmoneloza), ropowica, choroby inwazyjne : ziarniaczyca (kokcydioza), pasożyty zewnętrzne : pchły (na sobolach pasożytuje aż 21 gatunków pcheł należących do 6 rodzajów), komary, moskity, pasożyty wewnętrzne: robaki jest ich 20 gatunków, a wśród nich 2 tasiemce, 14 gatunków robaków obłych i 4 przywry. Większość tych pasożytów lokalizuje się w przewodzie pokarmowym sobola, niektóre jednak atakują płuca, mieszczą się w oskrzelach i tchawicy, w mięśniach i zatokach czołowych.

     U soboli można często zaobserwować ropnie, wybroczyny krwawe, samo odgryzanie ogona, moczenie mimowolne i wzdęcia żołądka. Zabiegi lecznicze i ochronne opierają się na doświadczeniach zdobytych przy leczeniu innych zwierząt łasicowatych, np. norek lub tchórzofretek.

ROZMAŻANIE
     Przyczyną niepowodzeń pierwszych prób hodowli kun i soboli bywa, w dużej mierze, niedostateczna znajomość biologii tych zwierząt. Sobole i kuny żyjące w niewoli dojrzewają płciowo stosunkowo późno, dopiero w wieku około 27 miesięcy. Ruja występuje u nich latem, w czerwcu lub w lipcu, a ciąża trwa do 9 miesięcy. Tymi swoistymi cechami fizjologii rozpłodu sobole oraz kuny różnią się od innych zwierząt futerkowych, a nieznajomość tych faktów utrudnia hodowcom osiągnięcie pozytywnych wyników w pracy.

     Obserwacje dzikich soboli pokazały, że samice tego gatunku żyjące na wolności dojrzewają już w wieku 15 - 16 miesięcy. Układ płciowy soboli jest szczególnie wrażliwy na wpływ czynników środowiskowych. Stwierdzono, że zmiana warunków zewnętrznych, np. przeniesienie z jednej fermy do drugiej i w ogóle procesy aklimatyzacyjne mogą w dużym stopniu wpłynąć na przebieg cyklów płciowych u sobola, opóźniając lub nawet całkowicie wstrzymując ich występowanie w danym roku.

     U samców soboli możemy również obserwować pewną cykliczność funkcji płciowych. Okres kojarzenia przypada u soboli latem. Zimą, w listopadzie oraz grudniu, jądra samców są małe i nie produkują nasienia. Od stycznia rozpoczyna się wzrost jąder, a w marcu możemy już obserwować powstawanie w nich spermy. Musimy jednak pamiętać, że zdolność rozpłodowa samców jest zmienna i waha się w poszczególnych latach w zależności od działania warunków zewnętrznych.

     Wygląd narządów rozrodczych samicy sobola ulega szeregowi zmian sezonowych. Powiększają się one i zmniejszają dwa razy w ciągu roku. Są to jak gdyby dwa cykle. Jeden występuje przed pokryciem samicy, drugi po zapłodnieniu. Osiągają swój najniższy poziom w czasie diapauzy, tj. w okresie zastoju w rozwoju zarodka.

     Popęd płciowy u samicy sobola powtarza się 2 - 3 razy, w odstępach 7 - 8 dniowych. Niekiedy jednak odstępy czasu, w których powtarza się ruja u samicy sobola, bywają dwa a nawet trzy razy dłuższe od typowych, a powtarzanie się rui u samicy 4 - 5 razy w jednym sezonie rozpłodowym musimy już raczej uważać za nienormalne.

     Podczas jednego okresu popędu płciowego samiec kojarzy się zwykle z samicą 10 - 12 razy. Doświadczenia hodowlane wykazały jednak, że liczbę te można ograniczyć do 4 a nawet do 3 kopulacji, bez ujemnego wpływu na liczbę uzyskanego potomstwa. Przy takim postępowaniu hodowca uzyskuje możliwość szerszego wykorzystania samca w kojarzeniach poligamicznych.

     Gdy nowonarodzone młode sobole są słabe albo gdy matka jest mało-mleczna, stosunkowo często zdarzają się przypadki zjadania przez nią całego miotu. Przy wczesnej kontroli gniazda udaje się czasami uratować zagrożone szczenięta.

     Bardzo dobrymi mamkami młodych soboli odebranych od matki lub osieroconym są kotki. Skład mleka kociego jest bowiem bardzo zbliżony do składu mleka samicy sobola.

     Sobole są na ogół średnio płodne. Samice dają w jednym miocie zazwyczaj po 3 - 4 młode, chociaż trafiają się również mioty liczące po 6 - 7 młodych. Gdy samica przekroczy 10 lat życia, płodność jej obniża się bardzo znacznie. Duży wpływ na liczebność miotów soboli mają jednak przede wszystkim warunki ich utrzymania, a zwłaszcza żywienia.

     Sobole rodzą się nie zupełnie rozwinięte, są pokryte bardzo rzadką pokrywą, gęstniejącą w ciągu pierwszych dni życia noworodków.

     Ważą one przy urodzeniu po 30 - 35 g, a długość ich nie przekracza 10 - 13 cm. ich wzrost jest szybki, a rozwój ma przebieg powolny. Oczy oraz otwory słuchowe otwierają się u nich dopiero w pierwszych dniach drugiego miesiąca życia. Nieco prędzej wyrastają im mleczne kły. Już od 5 tygodnia życia, a niekiedy wcześniej, zaczynają sobole korzystać z karmy podawanej matce.

     Pomimo iż czteromiesięczne młode sobole osiągają już ciężar ciała sztuk dorosłych, to jednak aż do stycznia następnego roku, tj. do skończenia 9 miesięcy traktujemy je na równi z resztą sztuk dorosłych.

POŻYWIENIE
     Żywienie soboli przedstawia wciąż jeszcze dużo zagadek. Należy pamiętać, że przy niewielkiej pojemności przewodu pokarmowego tych zwierząt (średnio 88 cm ? u samicy, 115cm? u samca), muszą one otrzymywać karmę skoncentrowaną, o wysokiej kaloryczności. Chude mięso okazuje się niewystarczające i należy dopełnić je dodatkiem tłuszczów, choćby nawet roślinnych. Jeśli jednak sobole dostają mięso dość tłuste, dodatek do karmy olejów roślinnych jest już bez znaczenia. Sobole są bardzo wrażliwe na niedobór w paszy witamin grupy B. Stąd uzupełnienie dawki karmowej dodatkiem 50 - 80 g wątroby, licząc na dzień i na sztukę, działa w przypadku hipowitaminozy bardzo korzystnie.

Filmy 

Soból na drzewie

Soból w zaciszu domowym

Soból na wolnośći

Sposoby zwalczania 

OCHRONA
     W celu ochrony wymierającej populacji sobola na Syberii powołano w roku 1917 pierwszy w Rosji państwowy rezerwat przyrody (Rezerwat Barguziński).
Zwierzęta możemy łapać za pomocą klatek żywochwytnych. Dzięki nim możemy złapać zwierzę nie wyrządzając mu żadnej krzywdy, ponieważ pułapki te są całkowicie humanitarne. W ten sposób możemy w łatwy sposób przenosić zwierzęta i wypuszczać je w bezpieczne miejsca.

Komentarze (5)

Gdzie można kupić sobole | Julia  |  2022-01-29, 19:32:31
Witam Ja przyszłam z zapytaniem gdzie można kupić sobole w Polsce?

Gdzie można kupić sobole | Julia  |  2022-01-29, 19:32:30
Witam Ja przyszłam z zapytaniem gdzie można kupić sobole w Polsce?

Dramat | Iwonq  |  2021-09-30, 22:55:16
Jak mozna w dsisiejszych czasach w atykule w ogole wspominac jak hodowac te piekne zwierzeta na jebane futro!!!brze sie takim.ludzmi wstyd qrwa!!!

Gdzie można kupić sobole | halynka  |  2019-05-25, 13:01:24
Sobole można kupić na fermach futrzarskich w rosji (takich ferm jest około 70) tu są linki do hodowli w okolicach moskwy http://russable.com/products/domesticatsyya/sobol.html https://www.saltykovsky.ru/product-category/prodazha-molodnjaka/sobol/

Pytanie | Antoni Kaczmarzyk  |  2019-04-30, 18:22:54
Gdzie morzna kupić sobole

Copyright © drapiezniki.pl | 2024

Start  |  O nas  |  Kontakt  |  Regulamin